Kredietnemers kunnen jaren gestraft worden voor het nemen van krediet in het verleden en het daarbij laten ontstaan van betalingsachterstanden; de kredietaanbieder doet dan een BKR-melding die pas vijf jaar na beëindiging van het kredietcontract verdwijnt. Toch is het mogelijk om een BKR-registratie – zelfs als u in de WSNP heeft gezeten – eerder te laten verwijderen. Hoe dan?
Wet financieel toezicht en de AVG
Op grond van artikel 4:32 Wet financieel toezicht (hierna: Wft) zijn kredietaanbieders gehouden deel te nemen aan een stelstel van kredietregistratie. Deze kredietregistratie wordt uitgevoerd door de Stichting BKR (hierna: BKR). De kredietregistratie heeft twee doelen; enerzijds worden consumenten beschermd tegen overkreditering en anderzijds worden kredietaanbieders beschermd tegen kredietnemers van wie is gebleken dat zij hun lening niet (kunnen) aflossen. Eventuele betalingsachterstanden en/of andere onregelmatigheden die ontstaan tijdens de looptijd van de kredietovereenkomst worden in Centraal Krediet Informatie (CKI) van BKR weergegeven met de code ‘A’ en met bijzonderheidscoderingen 1 tot en met 5. Een A-codering blijft nog vijf jaar nadat bij BKR een herstelmelding of melding van aflossing van de schuld is gedaan, zichtbaar op de door BKR verstrekte overzichten. Een BKR-registratie geeft vaak moeilijkheden bij het aangaan van andere kredieten zoals een hypotheeklening.
Op de BKR-registratie zijn de regels van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (hierna: AVG) van toepassing, alsook het Algemeen Reglement CKI 2001 van BKR. De kredietaanbieders verwerken namelijk de persoonsgegevens van de personen van wie zij de kredietneming registreren.
Uit jurisprudentie van de Hoge Raad (zie o.m. ECLI:NL:HR:2011:BQ8097) blijkt dat bij iedere gegevensverwerking moet zijn voldaan aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Dit komt er op neer dat de inbreuk op de belangen van betrokkenen niet onevenredig mogen zijn in verhouding tot het met de verwerking te dienen doel en dat dit doel in redelijkheid niet op een andere, voor betrokkene minder nadelige, wijze kan worden verwezenlijkt. Onder omstandigheden kan een BKR-registratie op onevenredige wijze inbreuk maken op de belangen van de betrokkenen, zodat dit grond biedt om verwijdering hiervan te verzoeken bij de rechter. Dit was aan de orde in de uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland van 30 november 2018, ECLI:NL:RBMNE:2018:6641. Wat was de situatie?
Rechtbank Midden-Nederland
In de uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland liet de kredietnemer – na het afsluiten van een kredietovereenkomst in 2004 – achterstanden ontstaan in de afbetaling van het krediet, hetgeen leidde tot tot een BKR-registratie. Op enig moment is de kredietnemer toegelaten tot de WSNP, die op 8 oktober 2015 is opgegeven wegens succesvol doorlopen van het traject; de kredietnemer kreeg daarom een schone lei. De kredietaanbieder in kwestie heeft de datum waarop schone lei is verleend aan de kredietnemer als Praktisch Laatste Aflosdatum aangemerkt, waardoor de einddatum op 6 oktober 2020 werd gesteld. Op 28 september 2018 heeft de kredietnemer – samen met haar echtgenoot – een overeenkomst tot koop van een woonhuis gesloten, met een ontbindende voorwaarde die op 14 december 2018 zou verlopen. Daar de kredietnemer – door de BKR-registratie – werd belemmerd in het aangaan van een hypotheeklening heeft zij in rechte verwijdering van de BKR-melding verzocht.
De Rechtbank overweegt – met verwijzing naar al hetgeen hierboven is vermeld – dat bij beantwoording van de vraag of de kredietaanbieder de BKR-melding van de kredietnemer moet verwijderen niet zozeer een afweging van de belangen tussen de kredietnemer en de kredietverstrekker is, maar om een toetsing van het doel van de BKR-registratie aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Dit betekent dat het belang van de kredietnemer bij verwijdering van de BKR-registratie moet worden afgewogen tegen het achterliggend belang van (de handhaving van) van de BKR-registratie.
De Rechtbank oordeelt dat hoewel kredietregistratie – destijds terecht gedaan – van belang is om een maatschappelijk verantwoorde dienstverlening op financieel gebied te waarborgen, dit niet wegneemt dat een dergelijke registratie met inachtneming van de AVG en op zorgvuldige wijze jegens de kredietnemer dient te geschieden. Volgens de Rechtbank had de kredietverstrekker in dit geval op het verzoek daartoe van de kredietnemer na afweging van de betrokken belangen, in redelijkheid tot verwijdering van de negatief BKR-registratie van de kredietnemer moeten overgaan.
De Rechtbank overweegt daartoe dat vaststaat dat de kredietnemer een zwaarwegend belang heeft bij de verwijdering van de negatieve BKR-registratie. Na een aantal jaren in een benarde situatie te hebben verkeerd (schulden en drugsgebruik) heeft de kredietnemer zich in de afgelopen tien jaar weten te herstellen en een gedegen bestaan weten op te bouwen. Er is geen sprake meer van een schuldenlast. De kredietnemer bevindt zich nu in een heel andere, evenwichtigere financiële situatie dan destijds in 2004. Ook werkt de kredietnemer al jaren fulltime en heeft daarbij een goed inkomen opgebouwd en is getrouwd. De komst van haar tweede kind zal voor haar perspectief bieden om de inmiddels stabiele situatie te behouden. Een woning als vaste basis hoort daar bij, aldus de Rechtbank. Dat tot slot het alternatief van een huurwoning in de huursector niet alleen langer op zich zal wachten maar vooral ook hogere maandlasten dan een koopwoning met zich zal mee brengen, maakt volgen de Rechtbank dat de kredietnemer een zwaarwegend belang heeft bij de verwijdering van de BKR-registratie. De Rechtbank oordeelt dan ook dat de kredietnemer de BKR-registratie onverwijld moet verwijderen.
Conclusie
Hieruit blijkt derhalve dat voormalige kredietnemers niet jarenlang op de blaren uit het verleden hoeven te zitten en dus – afhankelijk van de persoonlijke situatie – eerder van de BKR-registratie af kunnen dan de oorspronkelijke einddatum zoals geregistreerd door de kredietverlener. Heeft u hier vragen over of wilt u uw BKR-registratie laten verwijderen, neem dan gerust contact met ons op.
Kans van slagen?
Zoekt u een advocaat voor het verwijderen van uw BKR-registratie? Wilt u weten of uw verzoek tot verwijdering van BKR-registraties kans van slagen heeft? Wij kunnen een inschatting maken van de kans van slagen. Hiernaast kunnen wij ook een sommatiebrief opstellen en versturen naar de kredietverstrekker. Tot slot kunnen wij desgewenst ook een gerechtelijke procedure voeren tegen de kredietverstrekker. Neem voor meer informatie gerust contact met ons op.
Auteur: Carolin Vethanayagam, gepubliceerd op 28 mei 2019