Als een verkopend makelaar de oppervlakte van een woning meet, moet dit zorgvuldig geschieden. Doet hij dit niet, dan kan hij aansprakelijk zijn tegenover potentiële kopers (hierna: koper) van een woning. Hoe zit het met deze aansprakelijkheid en hoe wordt de schade berekend? Lees verder in dit artikel.
Onrechtmatig handelen
Uit rechtspraak blijkt dat een verkopend makelaar onrechtmatig handelt tegen een koper als de makelaar tegenover deze niet de zorgvuldigheid betracht die in de omstandigheden van het geval van de makelaar mag worden verwacht. Daarvan is sprake zijn als de makelaar de koper voorafgaand aan de verkoop onjuiste of misleidende informatie verstrekt over eigenschappen van de zaak waarvan hij moet begrijpen dat deze voor de (betrokken) koper bij zijn aankoopbeslissing van belang kunnen zijn. Als het om een woning gaat, behoort tot die eigenschappen in het algemeen de netto woon- of gebruiksoppervlakte (zie o.m. Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch, ECLI:NL:GHSHE:2020:3696, zie r.o. 3.4.1).
In 2010 heeft de Vereniging Bemiddelaars Onroerende Zaken (hierna: VBO) de Meetinstructie gebruiksoppervlakte en bruto inhoud van woningen volgens NEN 2580 (hierna: de Meetinstructie) aan haar leden verplicht gesteld. Volgens vaste rechtspraak strekt de Meetinstructie tot bescherming van de belangen van de koper. De Meetinstructie bepaalt in belangrijke mate het vertrouwen dat kopers van woningen die worden aangeboden door VBO-makelaars mogen ontlenen aan de in de verkoopinformatie genoemde woon- of gebruiksoppervlakte. In beginsel mogen zij ervan uitgaan dat de vermelde oppervlakte is gemeten met inachtneming van de Meetinstructie en dus overeenkomt met het netto woonoppervlak van de woning, aldus het Hof in voormelde uitspraak.
Als blijkt dat de aangesloten verkopend makelaars een onjuiste meting heeft verricht en/of zich niet heeft gehouden aan de Meetinstructie, waardoor de woonoppervlakte niet overeenkomt met de netto woonoppervlakte van de woning, kan deze derhalve onrechtmatig handelen jegens de koper. In dat geval is dan niet de zorgvuldigheid betracht die in de omstandigheden van de makelaar mocht worden verwacht.
De schade
De omvang van de schade dient volgens rechtspraak te worden bepaald door vergelijking van de situatie waarin de koper verkeert met de situatie waarin de koper zou hebben verkeerd als de onrechtmatige gedraging van de verkopend makelaar achterwege zou zijn gebleven. Bij het bepalen van de omvang van de geleden schade ligt het volgens rechtspraak voor de hand te bepalen wat de marktwaarde was van de woning op het moment van de verkoop.
Uiteraard dient er ook een causaal verband te zijn tussen het handelen van de makelaar en de geleden schade, in die zin dat als de informatie over de woonoppervlakte van meet af aan juist zou zijn geweest, de koper de woning dan niet (voor dezelfde koopprijs) zou hebben gekocht
Exoneratie-clausule
Volgens voormelde uitspraak van het Hof doet een tussen koper en verkoper overeengekomen (standaard)exoneratie er niet aan af dat de koper ervan uit mag gaan dat de aan de Meetinstructie gebonden verkopend makelaar volgens die Meetinstructie heeft gemeten en dienovereenstemming de netto woonoppervlakte op de verkoopinformatie heeft vermeld. Kortom, de exoneratie tussen de koper en verkoper redt de verkopend makelaar in beginsel niet.
Auteur: Carolin Vethanayagam, gepubliceerd op 6 september 2024